Tentoonstelling Kandinsky in het H’ART Museum in Amsterdam |
De in Moskou geboren Wassily Kandinsky (16
december 1866 – 13 december 1944) was oorspronkelijk jurist aan de
Universiteit van Moskou. In 1896 vertrok hij naar München waar hij
kunstschilder en graficus werd, alsmede de medeoprichter van
verschillende kunstenaarsgroepen. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij in
1922 professor bij Bauhaus, eerst in Weimar, later in Dessau. In 1928
verkreeg hij de Duitse nationaliteit. Maar de Nazi’s hadden het niet zo op abstracte kunst en op het rebelse karakter van het Bauhaus. Daarom werd het Bauhaus in 1932 gedwongen om van Dessau naar Berlijn te verhuizen en werd het vervolgens in 1933 door de Gestapo gesloten. Prominente leden als Kandinsky en Paul Klee (waarvan we het schilderij Uberschach kennen) moesten het land verlaten. Kandinsky vertrok in 1933 met zijn 2e vrouw Nina naar Parijs, waar hij de Franse nationaliteit aannam en waar hij in 1944 in Neuilly-sur-Seine overleed. Een groot deel van Wassily Kandinsky zijn schilderijen kwamen uiteindelijk in het Centre Pompidou in Parijs terecht. Dit dankzij de weduwe van de kunstenaar, Nina Kandinsky (1896-1980). Zij was goed bevriend met Claude Pompidou, echtgenote van de Franse president. Al tijdens haar leven schonk zij een groot aantal kunstwerken aan de Franse staat. En na haar overlijden kwam daar nog een groot legaat bij, welke naast werken ook de inboedel van Kandinsky zijn atelier en zijn archief bevatte. Wij kennen Kandinsky vooral van een aantal (abstracte) schaakschilderijen, zoals: - Komposition mit Schachbrettstreifen, Aus der Folge Kleine Welten IV (1922) - Orange - Komposition mit Schachbrett (1923) - Trente (30) - Abstractes Schachbrett (1937) |
Van woensdag 19 juni t/m zondag 10
november 2024 zijn ruim 60 schilderijen, alsmede video’s en muziek, van
het Centre Pompidou in het nieuwe H’ART Museum te zien.
Koning Willem-Alexander opende deze eerste tentoonstelling van het nieuwe H’ART Museum Amsterdam (voorheen Hermitage Amsterdam). Na de Russische inval in Oekraïne in februari 2022 heeft Museum Hermitage Amsterdam de samenwerking met de Hermitage in St. Petersburg verbroken, alsmede heeft zij een nieuwe naam aangenomen. Het nieuwe H’ART Museum Amsterdam is na het verbreken van de banden met de Hermitage in Rusland een samenwerkingsverband aangegaan met het British Museum in Londen, met Centre Pompidou in Parijs en het Smithsonian American Art Museum (SAAM) in Washington D.C. De tentoonstelling over Kandinsky is een eerste resultaat van deze samenwerking. De Kandinsky tentoonstelling wordt gezien als een spetterende heropening van het H’ART Museum, omdat Wassily Kandinsky beschouwd wordt als een van de grootste pioniers van de abstracte kunst. En voor wie de indeling van de zalen van het H’ART Museum een beetje kent: de topwerken krijgen alle ruimte in de grote zaal van het museum. Maar daarnaast is er ook een abstracte compositie op de vloer uitgevoerd, welke vooral vanaf de balkons op de 1e verdieping mooi zichtbaar is. Een museumzaal als een canvas met kleurvlakken op de grond en muren als zwarte lijnen. |
De tentoonstelling is chronologisch
ingedeeld. De schilderijen van Kandinsky tonen zijn liefde voor kleur.
Maar in de laatste zalen worden de werken steeds geometrischer en
krijgen lijnen een steeds prominentere rol. Daarnaast geeft kunstenaar
Bink van Vollenhoven op verschillende momenten in de tentoonstelling
Kandinsky via video’s een stem. En een van de absolute hoogtepunten in
de tentoonstelling is een reproductie van de grote Salon. Deze Salon
maakte Kandinsky 1922 samen met een groep Bauhaus-studenten. De
oorspronkelijke versie ging in de Tweede Wereldoorlog verloren, maar
onder toeziend oog van Nina Kandinsky, zijn tweede vrouw, werd door
Franse studenten voor de opening van het Centre Pompidou in 1977 een
tweede editie gemaakt. Deze is nu opgebouwd in Amsterdam.
Kandinsky heeft in zijn abstracte werken heel veel met zwart-wit-geblokte vlakken gewerkt. Soms werd dit beschouwd als een schaakbord, soms ook niet en wat De kunstenaar zelf bedoeld heeft (als dat al de doorslaggevende factor is) weten we maar zelden. Wel helder is het als de kunstenaar in de naam van het schilderij een verwijzing naar het schaakspel opneemt (zoals bij de drie op de vorige pagina getoonde werken.) |
Het is niet zeker of
een van deze werken in het H’ART Museum getoond wordt.
In ieder geval is het schilderij ‘Auf Weiss II’ (1923) met een aantal kleinere zwart-wit-geblokte vlakken in Amsterdam aanwezig: |
Kandinsky