Levensgroot schaakspel in Groninger Museum

                                                                                                                              door Henk Alberts

Het huidige Groninger Museum is in 1994 gebouwd op en rondom een nieuw gebouwde brug in de gracht voor het NS station Groningen. Aldus ontstond er een directe looproute van het station naar de Groninger binnenstad. Het destijds controversiële gebouw werd ontworpen door de Italiaanse architect Allessandro Mendini. In 2010 werd het Museumgebouw verbeterd en uitgebreid met nieuwe ruimtes. De Spaanse designer Jaime Hayon ontwierp toen het nieuwe informatiecentrum van het museum.

Het Groninger Museum is Jaime Hayon de jaren daarna blijven volgen en kocht in die periode af en toe werk van hem aan. Nu heeft het museum een levensgroot keramiek schaakspel ‘THE TOURNAMENT’ van Jaime Hayon aangekocht. Dit schaakspel is onderdeel van de overzichtstentoonstelling FUNTASTICO, welke gaat over het werk van Jaime Hayon in de afgelopen 10 jaar.

Want de Spaanse ontwerper Jaime Hayon (Madrid, 1974) is één van de opvallendste ontwerpers van zijn generatie. Hayon werkte eerder bij een research center van het Italiaanse kledingmerk Benetton. Maar in 2000 begon hij voor zichzelf. Hij heeft een aantal jaren in Londen gewoond, maar op dit moment woont hij met zijn vrouw, de Nederlandse fotografe Nienke Klunder,  in het Spaanse Valencia.  

Het werk van Jaime Hayon lijkt voort te komen uit de onstuitbare drang tot het scheppen van een eigen wereld. Met zijn werk manifesteert hij zich op verschillende terreinen zoals keramiek, meubels en interieurontwerp. Zijn werk combineert fantastische / humoristische elementen met een groot oog voor detail en afwerking. Daarbij lijkt het werk dat hij maakt te moeten glimmen, glanzen en schitteren. En het moet groot zijn, megalomaan groot. Blikvangers op de tentoonstelling zijn dan ook een megalomaan grote groene kip en een overdimensionaal paars worstje. 

Maar het opvallendste werk op de tentoonstelling blijft THE TOURNAMENT, dat bestaat uit een levensgroot schaakspel van gedraaid hout en handbeschilderd keramiek. Het zijn manshoge keramieken stukken en pionnen met allemaal verschillende gezichtjes.

Hayon maakte dit schaakspel in 2009 in opdracht van het Design Festival Londen. Het schaakspel stond dat jaar op (het plein) Trafalgar Square in Londen. De schaakstukken zijn volgens de kunstenaar geïnspireerd op de slag bij Trafalgar. De Slag bij Trafalgar (21 oktober 1805) was de belangrijkste zeeslag tussen Groot Brittannië en een Frans / Spaanse vloot, waarbij de laatste vernietigend werd verslagen en Groot Brittannië de heerschappij over de wereldzeeën veroverde.

Op zaterdag 12 oktober woonden zo'n 250 genodigden de opening van de tentoonstelling FUNTASTICO bij. De tentoonstelling werd geopend met een partij tussen Jan Werle, Europees Kampioen, en zijn vriendin Iosefina Paulet, Roemeens vrouwengrootmeester. De partij werd van deskundig commentaar voorzien door Hans Böhm. Het verzetten van de stukken gebeurde daarbij door twee dames met handschoenen en op kousenvoeten die voorzichtig de stukken heen en weer rolden.

Het museum is van plan om van tijd tot tijd schaakpartijen met dit bijzondere schaakspel THE TOURNAMENT te organiseren. Zie hiervoor de site van het Groninger museum. De tentoonstelling FUNTASTICO is van 12 oktober 2013 tot en met 30 maart 2014 in het Groninger museum te zien.