vorige

volgende

Machgielis (Max Euwe) werd op 20 mei 1901 geboren in de Watergraafsmeer in Amsterdam aan de Ringdijk 45.

Op de lagere school ontdekte hij dat hij goed kon schaken, een spel dat hij van zijn moeder leerde. Maar in zijn jeugd jaren speelde hij nog liever voetbal dan schaken. In de straat richtte hij een straatvoetbal vereniging op met als contributie fl. 0,10.

Als achtjarige werd hij lid van de Schaak en Damclub SDC en op tienjarige leeftijd speelde hij zijn eerste toernooi in café "De Ruijter in Amsterdam.

Toen hij 12 jaar oud was werd hij lid van de elitaire Amsterdamsche schaakclub in hotel de roode Leeuw op het Rokin in Amsterdam. Daar maakte hij voor het eerst kennis met de internationale grootmeesters. Zo ontmoete hij Reti, Tartakower, Tarrasch en Maroczy, die allen graag naar Amsterdam kwamen om een simultaan te spelen. Vooral van Maroczy leerde Euwe veel. Ook speelde hij hier simultaan tegen toenmalig wereldkampioen Lasker die hem na afloop complimenten aan hem gaf voor zijn sterke spel.

Ondertussen was Euwe een knappe leerling en hij ging na de middelbare school wiskunde studeren aan de Gemeentelijke universiteit in Amsterdam, alwaar hij als beste met een cum laude afstudeerde en promoveerde tot hoogleraar. Echter Max Euwe bleef een gewone man en werd leraar wiskunde, eerst in Rotterdam later aan het meisjes Lyceum aan de Vinkleskade in Amsterdam.

Ondertussen groeide dr. Max Euwe ook uit van schaakmeester tot grootmeester.

In 1921 werd hij voor het eerst Nederlands Kampioen en bleef dat tot 1935.

In 1928 werd hij in de Haagse Ridderzaal voor het eerst amateur wereldkampioen schaken.

Op een avond in januari 1934 ontmoette Max Euwe zijn vriend en schaakmeester Hans Kmoch. Deze wist hem te overtuigen dat hij sterk genoeg was om Alexander Aljechin de toenmalige wereldkampioen uit te dagen voor een match om de wereldtitel in 1935. In eerdere toernooien hadden ze elkaar wel eens ontmoet maar nog nooit had Max Euwe gewonnen. In 1927 verloor Euwe met slecht 1 punt in een wedstrijd van 10 partijen.

Een gedegen voorbereiding waarbij Euwe als eerste in de wereld begint met het aanleggen van een openingsbibliotheek over de tegenstander volgt.

En de inspanning wordt beloond; op 15 december 1935 was na 80 dagen, 30 partijen en 13 steden de historische overwinning een feit en werd Max Euwe uitgeroepen tot wereldkampioen.. Deze overwinning in tijde van recessie in Nederland leverde een hip op voor de Nederlandse schaaksport. Tienduizenden mensen werden door deze match lid van de Nederlandse Schaakbond NSB die daardoor het predikaat ‘Koninklijke’ kreeg.

Helaas moest Euwe twee jaar later in 1937 tijdens een revanchematch zijn titel aan dezelfde Aljechin weer inleveren.

Ondertussen blijft Euwe lesgeven als wiskundeleraar en speelt hij de wedstrijden in de schoolvakanties en in onbetaalde verloven.

Daarnaast gaat Euwe tientallen boeken schrijven voor verschillende doelgroepen over de schaaksport. De bekendste die nog steeds over de hele wereld verkocht wordt is "Oom Jan leert zijn neefje schaken"; in een kinderverhaal leert een jongetje al spelenderwijs van zijn oom schaken.

Na de dood van Aljechin als wereldkampioen in 1946, wordt Euwe, als laatst levende wereldkampioen, voorgedragen voor de wereldtitel. Euwe weigert en stelt een groot internationaal toernooi voor met als prijs de wereldtitel. Botwinnik won dit toernooi, in 1948 te Den Haag/Moskou, en was de nieuwe wereldkampioen.

Tot ver na zijn pensioen blijft Euwe actief in de schaaksport, als actief schaker en van 1970 (op 69 jarige leeftijd) tot 1980 president van de Fide de wereld schaakbond.

Op 18 november 1981 op 80 jarige leeftijd is deze bijzondere schaakheld van ons heen gegaan.